Польскія навукоўцы распрацавалі экалагічны метад здабывання рэдказямельных металаў

Новая тэхналогія дасць магчымасць бяспечна перапрацоўваць выкарыстаныя батарэі.

Навукоўцы з Люблінскага ўніверсітэта імя Марыі Кюры-Складоўскай прапанавалі інавацыйную методыку здабывання рэдказямельных элементаў з нікель-металагідрыдных батарэек, якія шырока выкарыстоўваюцца ў электроніцы і аўтамабілебудаванні, паведамляе «Польскае радыё».

Як расказала прафесарка Дарота Каладыньска, кіраўніца кафедры неарганічнай хіміі, яе каманда навучылася бяспечна атрымліваць лантан, цэрый, неадым, а таксама нікель, кобальт і цынк з акумулятараў тыпу R3 і R6, вядомых у побыце як «пальчыкавыя батарэйкі». Гэтыя крыніцы сілкавання класіфікуюцца як небяспечныя адкіды, якія павінны быць абавязкова перапрацаваныя.

«Падчас шматгадовых даследаванняў мы прыйшлі да высновы, што такім эфектыўным і эканамічным рэагентам можа стаць імінадыянтарная кіслата (IDHA). Яна дазваляе здабываць каштоўныя металы са скарыстаных батарэек без ужывання агрэсіўных хімічных злучэнняў», – патлумачыла Каладыньска.

Сёння для падзелу рэдказямельных металаў часцей за ўсё выкарыстоўваюць азотную, серную і саляную кіслоты, а таксама арганічныя экстрагенты. Аднак такія метады ствараюць таксічныя адкіды, ускладняюць перапрацоўку і наносяць шкоду навакольнаму асяроддзю. У адрозненне ад іх польскія даследнікі распрацавалі экалагічна чыстую тэхналогію, заснаваную на ўжыванні біяраскладальных рэагентаў.

Асобнай задачай з'яўляецца падзел атрыманых элементаў. Тут навукоўцы звярнуліся да выкарыстання сарбентаў і гібрыдных матэрыялаў, створаных на аснове хітазану, альгінатаў і біявугалю. Іх галоўнай перавагай з'яўляецца нізкі сабекошт і даступнасць сыравіны.

«Мы таксама працуем над новымі метадамі атрымання лантаноідаў з іншых крыніцаў. У супрацоўніцтве з калегамі з Чэхіі, Турцыі і Інстытута кіравання мінеральнымі рэсурсамі мы атрымалі грант на даследаванне рэдказямельных металаў у адпрацаваных сонечных панэлях і лопасцях ветраных турбінаў», – дадала Каладыньска.

Хоць назва «рэдказямельныя» можа ўвесці ў зман, насамрэч гэтыя элементы не такія ўжо рэдкія. Яны шырока распаўсюджаны ў зямной кары, але сустракаюцца ў рассеяным стане, што ўскладняе іх здабычу.

Сёння асноўныя запасы гэтых металаў засяроджаныя ў Кітаі, ЗША і Бразіліі, а ў Еўропе ўласныя радовішчы практычна адсутнічаюць. Гэта стварае стратэгічную залежнасць ад паставак з-за мяжы. Паводле ацэнак экспертаў, да 2050 года попыт на высакачыстыя рэдказямельныя элементы вырасце на 10–15% за год, таму перапрацоўка другаснай сыравіны становіцца ўсё больш важнай задачай.

«Калі ўзяць да ўвагі, што Еўропа практычна пазбаўленая прыродных запасаў, то нам неабходна засяродзіцца на другасных крыніцах», – падкрэслівае прафесарка Каладыньска.

Вынікі даследаванняў ужо звярнулі ўвагу прамысловасці. Навукоўцы маюць намер запатэнтаваць сваю тэхналогію і шукаюць фундатараў.

Адным з перспектыўных праектаў з'яўляецца будаўніцтва завода для перапрацоўкі рэдказямельных металаў у Пулавах. Grupa Azoty супольна з канадскай Mkango Resources плануюць запусціць вытворчасць у 2027–2028 гадах. Гэты праект уключаны ў пералік 47 стратэгічных ініцыятываў Еўракамісіі, накіраваных на ўмацаванне незалежнасці ЕЗ у сферы здабычы і перапрацоўкі крытычна важных матэрыялаў.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]