«Заяўку перакідвалі цэлы тыдзень»

Якія «цуды» адбываюцца ў службе скаргаў на беларускіх камунальнікаў.

Платформа «Мая Рэспубліка» на сайце 115.бел павінна была наладзіць дыялог паміж жыхарамі і камунальнымі службамі. Аднак у апошні час у сетцы стала з'яўляцца ўсё больш сумневаў у эфектыўнасці службы.

CityDog.io даведаўся, як яна працуе, і сабраў гісторыі беларусаў, якія карысталіся сэрвісам.

Што гэта за платформа?

«Мая Рэспубліка» 115.бел – інтэрнэт-партал, мэта якога – наладзіць узаемадзеянне паміж беларусамі і службамі, якія адказваюць за добраўпарадкаванне буйных гарадоў.

Працуе ўсё так: адразу пасля рэгістрацыі на сайце можна адправіць заяўку з праблемай - напрыклад, распавесці аб непрыбраным смецці, няспраўных усходах або праблемах з ацяпленнем. У кожны зварот можна дадаць апісанне, фота, а яшчэ пазначыць месца на мапе, каб камунальнікам было прасцей знайсці. Пасля мадэрацыі паведамленне накіроўваецца ў патрэбную службу.

Платформу запусцілі ў 2015 годзе ў Менску, і тады яна працавала пад назвай «Мой горад». У 2017-м яе адкрылі ў Віцебску, а ў 2018-м - ва ўсіх раённых і абласных цэнтрах Беларусі. З 2019 года яна стала называцца «Мая Рэспубліка».

Наколькі пляцоўка рэальна працуе і карыстаецца папулярнасцю?

У 2024 годзе ўлады заявілі, што большасць беларусаў добра ведаюць пра працу адзінай дыспетчарскай службы 115 і сайта 115.бел. Паводле інфармацыі Нацыянальнай акадэміі навук, амаль 73% апытаных ведаюць аб існаванні гэтай службы, у той час як блізу 27% - не.

Сярод тых, хто знаёмы з платформай, больш за палову (57,2%) ужо звярталіся па дапамогу, а 42,5% ні разу не карысталіся яе паслугамі. Толькі 0,3% не змаглі адказаць, адзначылі ў даследаванні.

Улады падкрэслілі, што амаль 85% тых, хто падаваў заяўкі праз 115, засталіся задаволеныя вынікам; незадаволеных выявілася 13,3%, і яшчэ 2% не змаглі вызначыцца з меркаваннем.

А што гавораць беларусы?

У той час як дзяржСМІ падкрэсліваюць эфектыўнасць платформы 115.бел., у сацыяльных сетках гучыць крытыка службы. Беларусы дзеляцца гісторыямі аб тым, як заяўкі або «губляюцца», або трапляюць у замкнёнае кола паміж ведамствамі, або атрымліваюць фармальныя адпіскі, якія не прыводзяць да рэальных дзеянняў.

Напрыклад, нядаўна мянчук з нікам @sound_assassin распавёў, што ягоны зварот аб разбуранай лесвіцы на Нямізе вісеў без руху амаль месяц, бо «не знайшлося ўласніка». Паўторная заяўка толькі дадала блытаніны: зараз у статусе з'явілася адзнака «праведзеная кансультацыя», але сама праблема засталася неразвязанай.

Гэтую ж заяўку цягам тыдня перакідвалі паміж выканаўцамі, і замест рэальнага рамонту лесвіцы справа абмежавалася бюракратычнай цяганінай. На думку аўтара, на заробкі спецыялістаў, якія перадавалі заяўку адзін аднаму, пайшло больш сродкаў, чым на рэальную ліквідацыю праблемы за адну гадзіну.

Карыстальнік @janka_781 адзначыў, што таксама сутыкаўся з такім: «Мне таксама такое напісалі. Падаваў заяўку на рамонт дарожкі. А потым даслалі высновы камісіі, што дарожка ў нармальным стане», - адзначыў мужчына.

А вось карыстальніца @asyadrozd падзялілася камічнай, але тыповай сітуацыяй. «Я ў нядзелю праходзіла побач і падумала: «Вось, у чалавека атрымалася нарэшце ж!» А потым паглядзела фота - нічога не атрымалася, рамантуюць наогул іншыя прыступкі. У нас таксама так было: пакінулі заяўку на рамонт вулічнага асвятлення, прыехалі, адну свяцільню паправілі, а з другой знялі ліхтар і з'ехалі. А ў адказе напісалі: гэта не да іх, звяртайцеся ў іншы сельсавет».

Некаторыя дзеляцца лайфхакамі: «З ходнікамі ў мяне было так: самі ходнікі - на балансе, вадасцёк - не на балансе, і чыя гэта зона адказнасці - незразумела. Патэлефанаваў, распавёў гісторыю, быццам нехта спатыкнуўся, разбіў тэлефон і суд спагнаў з уласніка. Пасля гэтага ўсё залілі бетонам хутка. Цяпер, праўда, з абнаўленнем - усе заяўкі наогул зніклі з прыкладання», - распавёў @paaladin.

Некаторыя сутыкаюцца з тым, што заяўкі закрываюць, нават не развязаўшы праблему. Як, напрыклад, напісаў @sid3walk: «Бывае, тэлефануе інжынер і кажа: капітальны рамонт запланаваны на 2035 год. Прапануе заяўку закрыць. Я адказваю - калі зробіце, тады і закрыем. Але ўсё адно закрываюць. А потым пераадкрыць яе ўжо нельга».

Аб праблемах на платформе пісалі і дзяржСМІ. У 2020 годзе журналісты газеты «Рэспубліка» заўважылі, што ў сістэме прыёмы заявак на камунальныя паслугі ёсць сур'ёзныя недапрацоўкі. Тады гаворка ішла аб несвоечасовым афармленні рэгістрацыйных картак, затрымкі з фіксацыяй адключэнняў у АС «Дыспетчарская служба» і, самае галоўнае, аб выпадках, калі праца па заяўцы фактычна не выконвалася, але ў сістэме яна адзначалася як скончаная.

Нават тады журналісты падкрэслівалі, што такія сітуацыі падрываюць давер беларусаў да камунальнікаў і ствараюць уражанне фармальнага падыходу да абслугоўвання. Праўда, калі меркаваць па каментарах у сацсетках, з тых часоў нічога асабліва не змянілася.

А ці ёсць такія пляцоўкі ў іншых краінах?

Падобныя сістэмы дзейнічаюць і ў іншых краінах. У Вялікай Брытаніі гэта FixMyStreet, у ЗША - SeeClickFix, у Канадзе - сэрвісы пад кодам 311. Яны пабудаваныя паводле таго ж прынцыпу: жыхар паведамляе аб праблеме, улады атрымліваюць апавяшчэнне і абавязаныя адрэагаваць у разумны тэрмін. Усё празрыста: можна адсочваць статут звароту і ў ідэале бачыць вынік.

У Польшчы з падобнай задачай працуе платформа NaprawmyTo.pl («Давайце гэта паправім»), дзе кожнае паведамленне аб гарадской праблеме з'яўляецца на мапе і становіцца публічным. У Літве ёсць сэрвіс Tvarkau Miestą з такімі ж функцыямі.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]