«Хацелася б даведацца ў Вэнса, ад якіх тэрыторый павінна адмовіцца РФ?»

Трамп не можа паказаць сябе слабым.

Сустрэчу кіраўнікоў МЗС Украіны, Вялікабрытаніі, ЗША, Францыі і Нямеччыны, якая мелася адбыцца 23 красавіка, адклалі. Перамовы аб Украіне адбудуцца паміж высокапастаўленымі чыноўнікамі пяці краін. Напярэдадні ад паездкі ў Лондан адмовіўся дзяржаўны сакратар ЗША Марка Рубіё.

Пра што могуць сведчыць гэтыя крокі? Пра гэта і не толькі сайт Charter97.org пагаварыў з украінскім палітычным дзеячам, экс-дэпутатам Вярхоўнай Рады Барыславам Бэрэзам:

- Гэтыя крокі сведчаць толькі аб адным: на сённяшні дзень Злучаныя Штаты не бачаць магчымасці, што іх пазіцыю прымуць Украіна, Францыя, Брытанія і Нямеччына. Сустрэча фактычна паніжана ва ўзроўні і страціла ўсякі сэнс. Больш за тое, сярод чыноўнікаў, пра якіх гавораць, і так будзе прысутнічаць міністр замежных спраў Украіны Андрэй Сібіга. Таму казаць аб тым, што сустрэча скасаваная праз адсутнасць ўкраінскіх прадстаўнікоў, немагчыма.

Пасля таго, як Рубіё адмовіўся ехаць на гэтую сустрэчу, разумеючы, што ён не атрымае выніку - а гэта адбылося пасля рэзкай заявы Зяленскага, які абсалютна аргументавана сказаў, што мы ад Крыма не адмаўляемся, - затым адмовіўся Стыў Уіткаф. І мы ўбачылі, што застаўся адзін Кіт Келаг, які будзе проста прадстаўніком прэзідэнта ЗША, але ён не прымае пастановы. Ён будзе выступаць у ролі пасярэдніка, які перадае інфармацыю, не больш за тое.

На жаль, але зараз сітуацыя менавіта такая. Амерыканцы адмовіліся прыязджаць, пасля чаго еўрапейцы зразумелі, што няма сэнсу проста таўчы ваду ў ступе, і таксама адмовіліся. І зараз сэнсу знаходжання ўкраінскай дэлегацыі ў Лондане абсалютна няма.

Усё, што мы зараз бачым, - гэта сітуацыя, якая трансфармуецца ў далейшую формулу: Келаг будзе працаваць з украінскім бокам, Уіткаф - з расейскім, а Рубіё можа быць своеасаблівым арбітрам на заднім плане або трацейскім суддзёй.

Але ж ёсць яшчэ адзін варыянт: калі амерыканцы не проста на словах падвышаюць стаўкі, пагражаючы выйсці з перамоўным працэсу, а сапраўды зробяць гэта, тады сітуацыя становіцца пагрозлівай для Украіны.

- А наколькі наогул верагодна, што ЗША выйдуць з перамоўнага працэсу?

- Калі ЗША выходзяць з перамоў, яны паказваюць сваю слабасць для ўсіх, уключаючы Расею і Кітай. А Трамп напраўду гатовы да чаго хочаце, але толькі не да таго, каб падацца слабым. Ён можа быць смешным, некампетэнтным, агрэсіўным, эксцэнтрычным, але паказаць сябе слабым ён не мае права, бо слабы прэзідэнт ЗША - гэта небяспека ўжо для нацыянальнай бяспекі. Плюс партнёры будуць глядзець на гэта.

Думаю, што калі ЗША і будуць выходзіць, то толькі пад маркай таго, што не яны не жадаюць працягваць, а што Украіна і Расея не хочуць ісці на саступкі. Заява Джэй Дзі Вэнс акурат пра гэта: ён сказаў, што кожная з краін павінна ісці на саступкі. Але ў гэтым выпадку яму трэба быць паслядоўным.

Пасля інфармацыі, якую злілі ў прэсу пра Крым, хацелася б даведацца, ад чаго павінна адмовіцца Расея. Напрыклад, ад тых тэрыторый Белгародчыны і Куршчыны, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны, ці Вэнс пра нешта іншае казаў? Проста хацелася б канкрэтыкі, бо пакуль ідзе ціск выключна на Украіну, а ціску на Расею я не бачу.

Вось калі б зараз увялі другасныя санкцыі на расейскую нафту, гэта б паказала сур'ёзнасць намераў. Гэта б матывавала Пуціна змяніць танальнасць сваіх умоў.

- Вы сказалі, што сітуацыя стане пагрозлівай для Украіны ў выпадку выхаду ЗША з перамоў. Як могуць развівацца падзеі ў гэтым выпадку?

— Гэта залежыць ад таго, ці захоча ЗША фармальна выйсці ці практычна. Калі гэта фармальна, то яны проста спыняюцца, гавораць, што не могуць нічога зрабіць, і далей ідзе дапамога Украіне, якая была падпісаная яшчэ Байдэнам, а на Расею будуць і далей распаўсюджвацца санкцыі. Але калі яны захочуць поўнасцю выйсці, тады дапамога будзе для нас нерэальная, а санкцыі могуць для Расе сапраўды нейкія прыпыніць, і гэта будзе ўжо праблематычна.

Нам жа нават не санкцыі праблематычныя, а менавіта тое, што мы не будзем атрымліваць дапамогу, напрыклад, у 2026-м годзе. Цяпер мы атрымліваем выключна тое, што падпісаў Байдэн, а ад Трампа нічога няма, і гэта нясе пэўныя пагрозы. Значыць, на 2026 год не плануецца дапамога для Украіны, і вось гэта ўжо нясе прамую пагрозу забеспячэння ўсіх кірункаў: і паставак зброі, і фінансавай дапамогі.

- Напярэдадні некаторыя СМІ апублікавалі магчымы мірны план Трампа і прапановы Расеі. Сцэнары самыя разнастайныя - замарозка на лініі судотыку, адмова Кіева ад Крыма, еўрапейскія войскі ва Украіне. Ці пойдзе Украіна на нейкія з гэтых крокаў, дзе праходзяць чырвоныя лініі?

- Чырвоныя лініі праходзяць на ўзроўні адмовы ад сваіх тэрыторый. Вось гэта галоўная чырвоная лінія. Мы можам прызнаваць, што зараз мы не можам кантраляваць нейкія тэрыторыі, але ніколі ад іх не адмовімся і будзем рабіць усё магчымае і немагчымае, каб вярнуць іх адначасова палітычным, дыпламатычным і ваенным шляхам.

Ёсць прыклады той самай Нямеччыны, якая доўга і паслядоўна ішла да таго, каб вярнуць свае тэрыторыі. Калі Савецкі Саюз абрынуўся, а разам з ім і Варшаўская дамова, пасля гэтага Нямеччына аднавіла сваю тэрытарыяльную цэласнасць. Я думаю, што Украіна проста павінна сістэмна працаваць у гэтым кірунку.

Тэрыторыі можна вярнуць, і гэта, дарэчы, не толькі ўдалося Нямеччыне. Прыклад Азербайджана, які змог аднавіць сваю тэрытарыяльную цэласнасць. Пытанне ў тым, што адмовіўшыся ад сваіх тэрыторый, Украіна не проста ідзе на нейкія саступкі, а згаджаецца са знішчэннем міжнароднага права і фактычна прызнае, што кожны агрэсар, акупаваўшы тэрыторыю, мае на яе права.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]