Перамога ў бункер не прыйдзе

Трэба ж было такому здарыцца 9 мая.

Так ганарыліся спакоем і цішынёй. Недзе там, у баку, грукоча вайна. Шугаюць пажары. Рассыпаюцца ў руіны дамы. Гінуць дарослыя і дзеці. А ў Маскве ніякіх праблем. Тут вялікае свята. Радасць і новы ўсплёск неўтаймаванай радасці. Гэта ж не жарт-скончылася вайна. Не, не гэтая, якая СВА. А тая, ад апошняга дня якой ужо мінула восемдзесят гадоў.

Зусім іншыя сягоння часы. Працуюць супермаркеты на знос. Рэстарацыі не могуць змясціць гасцей. І поўны парадак вакол. У парадных разліках па Чырвонай плошчы праходзяць войскі. Міма трыбун, на якіх дарагія госці з краін далёкіх і блізкіх. Сябры і браты. І правадыр на трыбуне. Часы, вядома, шалёныя, але яму зусім не страшна. Побач таварыш Сі. Самае надзейнае прыкрыццё. Толькі вось палымяны таварыш Мадура малітоўна склаў рукі і крадком пазірае ў неба. Гэта ён дарма. Ніякі дрон сюды не прыляціць. І нават Маціяс Руст не праб'ецца. Таму што ўлічаныя мінулыя ўрокі. І пільнасць зашкальвае.

Толькі што гэта, дзе гэта? Быццам ірванула нешта. Паскудна і нахабна. Мо граната? Аднак не тут, у месцах сакральных, а ў Падмаскоўі. Дакладней, у Ласіна-Пятроўскім. Вартавыя парадку імгненна былі на месцы. Высветлілася, нічога асаблівага – бытавое здарэнне. Два мужыкі сабраліся ў хатняй абстаноўцы. З жонкамі і дзецьмі. Каб адзначыць Дзень Перамогі, як належыць. Залілі за каўнер, зразумелая справа. І выйшлі на лесвічную пляцоўку, быццам прыпёрла ім папаліць. А да таго ж у аднаго з іх пры сабе была граната. На ўсялякі выпадак. Нічога тут асаблівага няма. Колькі такога дабра ўжо гуляе па краіне, а колькі яшчэ будзе, калі ўсё скончыцца! Толькі высветлілася, што з гранатай нешта не так. Але мужыкі не дурні. Паспрабавалі разабрацца. І тут яна рванула.

Аднак правадыру пра здарэнне наўрад ці паведамілі. Гэта лакальны эпізод. А ён - стратэг. У яго зусім іншае кола клопатаў і задум. Ён заняты быў высокімі гасцямі. Раіўся і развязваў стратэгічныя праблемы з таварышам Сі. І там, відавочна, нешта ў іх здарылася. На ўзроўні міждзяржаўных і, магчыма нават, глабальных інтарэсаў. Не выпадкова ж прызначылі для журналістаў прэс-канферэнцыю, а потым пра іх быццам бы зусім забыліся. І вось тады здарылася нешта неверагоднае.

А другой гадзіне 11 мая перад імі з'явіўся натхняльнік і арганізатар усіх гэтых святочных цудаў. Журналістаў папярэдзілі строга, што ніякай прэс-канферэнцыі не будзе. А таму ніякіх пытанняў кіраўніку не задаваць. Будзе толькі кароткае паведамленне. Усе насцярожыліся: як гэта разумець? Даведаўся ён нешта пра выбух у Падмаскоўі? Ці абураны да крайнасці тым, што здарылася на святочным парадзе далёка ад Масквы – у Хабараўску? Там наогул нейкая фантасмагорыя. Таксама святкавалі маштабна. І выехала на гарадскую плошчу гэтакая агітплатформа. Грузавік з адкінутымі бартамі. У гэтым ужо сцэнічным быццам бы кузаве узведзены быў нейкім умельцам знаёмы ўсім архітэктурны аб'ект. Ні многа ні мала - Спаская вежа. А пры ёй у дадатак стаяла яшчэ і дзяўчына ў гімнасцёрцы і салдацкай пілотцы.

Мізэрная здымка ўсплёску народнай радасці і ўсеагульнай весялосці не зафіксавала. А вось геніяльнасць кіроўнага задумы данесла без страт. Крамлёўская вежа раптам зачапілася зоркай за працягнутую над плошчай гірлянду са сцяжкамі. Вежа жудасна нахілілася. А потым разам з дзяўчынай, якая паспрабавала яе ўтрымаць, павалілася на асфальт. Пякельная лаянка ўзнеслася ў неба над святочнай плошчай.

І пра гэтае знакавае здарэнне крамлёўскаму доўгажыхару, зразумела, ніхто не паведаміць. А дарма, улічваючы чыноўніцкую міфалогію. Даўно ходзяць чуткі аб затоенай варожасці крамлёўскіх вежаў. А тут проста адкрыты намёк на цалкам магчымыя падзеі ўжо недалёкай будучыні. І сапраўды, не варта было б так старанна хаваць ад правадыроў такія знакавыя здарэнні. Аднак тут, у Крамлі, усё ідзе сваім парадкам. Надыходзіць глыбокая ноч, а журналісты ўсё яшчэ чагосьці ці кагосьці чакаюць.

І вось ён выйшаў з нейкімі пакамечанымі аркушамі ў руцэ. І без лішніх слоў расказаў сціплую крамлёўскую сенсацыю. Высвятляецца, ён гатовы да перамоў з Украінай. Без папярэдніх умоў. У Стамбуле, калі не супраць будзе Эрдаган. Які цудоўны выкрут! І яму ўжо здаецца, што ён не толькі палкаводзец, але і вялікі дыпламат. Як цудоўна выйшаў з сітуацыі з наіўным заходнім ультыматумам аб спыненні агню з 12 траўня. Гэта хто, ён спыніць?..

Журналістам, якім забаронена было задаваць пытанні, здалося нават, што сітуацыя проста выбілася з рэальнасці. І ўсё тут проста задрамалі, і бачаць адзін аднаго ў сне. Інакш як зразумець усё гэта, сказанае ў выніку, ужо без паперкі. З прыжмурваннем і яхідствам. "Цяпер ідуць баявыя дзеянні. Вайна. А мы прапануем аднавіць перамовы, перапыненыя не намі. Ну чаго тут дрэннага?”

Такім чынам, зноў усё той жа Стамбул. І круціцца на старым патэфоне зацёртая расейская пласцінка. Скрозь гучнае шыпенне амаль немагчыма разабраць асобныя словы. І зразумела толькі, што гэта ўсё тая ж старая песня пра безумоўную капітуляцыю.

А вось потым, калі задума ўдасца, - у глуш, у роднае і глыбокае сховішча, дзе за бетоннымі сценамі ўсе свае, расклад ведаюць і выконваюць выразна, а ў лядоўні заўсёды яго чакае верная шклянка кефіру і шчодрая жменя журавін. Там можна расслабіцца. Захапіцца ўласнай выкрутлівасцю, аддаць належнае персанальнай велічы правадыра і палкаводца. І дачакацца ганца з весткай пра перамогу.

Калі толькі не перахопяць яго па дарозе злыя полаўцы ды печанегі.

Уладзімір Халіп, адмыслова для сайта Charter97.org

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]