Польшча і Францыя падпішуць глабальную абаронную дамову

Падпісанне пагаднення прымеркаванае да гадавіны заканчэння Другой сусветнай вайны.

Францыя і Польшча рыхтуюцца падпісаць ўсёабдымную дамову, якая ахоплівае пытанні абароны і эканомікі. Гэта чарговы крок еўрапейскіх краін для ўмацавання вайсковых сувязяў на фоне агрэсіі Расеі і нявызначанасці наконт гарантый бяспекі з боку ЗША.

Пра гэта паведамляе Financial Times.

Падпісанне дамовы прымеркаванае да гадавіны заканчэння Другой сусветнай вайны.

Дамова будзе падпісаная прэзідэнтам Францыі Эмануэлем Макронам і прэм'ер-міністрам Польшчы Дональдам Тускам 9 траўня - на наступны дзень, пасля 80-годдзя заканчэння Другой сусветнай вайны.

Хоць дамова распрацоўвалася гадамі, яе значнасць узрасла пасля заяў прэзідэнта ЗША Дональда Трампа аб збліжэнні з Расеяй і пагрозах адмовіцца ад амерыканскіх гарантый, якія дзесяцігоддзямі былі асновай еўрапейскай бяспекі.

Польшча дэманструе самастойнасць ад ЗША

«Туск таксама накіроўвае сігнал Вашынгтону, нашаму галоўнаму хаўрусніку цягам многіх гадоў», - сказаў Аляксандр Олех, аналітык у пытаннях бяспекі з польскага аналітычнага цэнтра Defence24. «Гэта выразны сігнал: Польшча не залежыць выключна ад з ЗША, у яе могуць быць і іншыя моцныя ядзерныя хаўруснікі».

Магчымасць пашырэння ядзернага парасона

Абароннае пагадненне з’явілася следам за заявамі Туска пра гатоўнасць Польшчы разгледзець магчымасць трапіць пад ядзерны парасон Францыі. Ён таксама закрануў ідэю аб стварэнні Польшчай уласнага ядзернага арсенала для стрымлівання Расеі.

Францыя на працягу дзесяцігоддзяў падкрэслівала, што яе «жыццёва важныя інтарэсы», якія вызначаюць магчымасць выкарыстання ядзернай зброі, маюць «еўрапейскае вымярэнне». Аднак Парыж ніколі выразна не фармуляваў, што менавіта гэта азначае - каб захаваць гнуткасць для прэзідэнта і трымаць супраціўніка ў недасведчанасці, што з'яўляецца асновай ядзернага стрымлівання.

Чаканні ад сустрэчы Макрона і Туска

Французскі чыноўнік адзначыў, што падчас сустрэчы ў Нансі 9 траўня Макрон і Туск наўрад ці прыйдуць да канкрэтных дамоўленасцяў аб ядзерным стрымліванні.

Пагадненне будзе ахопліваць шырокае кола тэм і стане аналагічным тым, што ўжо звязваюць Францыю з яе суседзямі - Нямеччынай, Італіяй і Гішпаніяй. Таксама ў Францыі ёсць больш вузкія пагадненні, такія як Ланкастэрская дамова з Вялікабрытаніяй.

Паскарэнне эканамічнага і вайсковага супрацоўніцтва

Туск заявіў раней на гэтым тыдні, што новая дамова прывядзе да «вельмі сур'ёзнага паскарэння» эканамічнага і вайсковага ўмацавання бяспекі ў Еўропе.

З эканамічнага пункту гледжання Францыя разлічвае адыграць больш прыкметную ролю ў энэргетычным пераходзе Польшчы ад вугалю, які дагэтуль забяспечвае большую частку яе электраэнэргіі.

Умацаванне партнёрства на фоне вайны ва Украіне

Французскі чыноўнік адзначыў, што дамова таксама дэманструе, наколькі Парыж разглядае Варшаву як усё больш важнага партнёра на фоне вайны ва Украіне.

Макрон вядзе актыўную дыпламатычную працу, спрабуючы паўплываць на Трампа ў рамках мірных перамоў з Масквой і Кіевам, а таксама прадухіліць увядзенне новых амерыканскіх тарыфаў на еўрапейскі імпарт.

Еўрапейская аўтаномія і супрацоўніцтва з Вялікабрытаніяй

Абедзве ініцыятывы паказваюць перакананасць Макрона ў тым, што Еўропе неабходна стаць больш аўтаномнай і канкурэнтаздольнай, каб супрацьстаяць геапалітычным выклікам. Ён таксама шчыльна супрацоўнічае з прэм'ер-міністрам Вялікабрытаніі Кірам Стармерам ў пытанні абароны Украіны, калі Трамп укладзе замірэнне без выдачы гарантый бяспекі ад ЗША.

Падтрымка з боку Нямеччыны

У наступную сераду новы канцлер Нямеччыны Фрыдрых Мэрц наведае Макрона ў Парыжы, а затым Туска ў Варшаве. Мэрц таксама выказаў цікавасць да французскага ядзернага парасона і адзначыў, што Еўропа больш не можа разлічваць на абарону з боку ЗША.

Абнаўленне Франка-польскай дамовы 1991 года

Францыя і Польшча мадэрнізуюць двухбаковую дамову, укладзеную ў 1991 годзе - неўзабаве пасля выхаду Польшчы з-пад камуністычнага рэжыму і за некалькі гадоў да яе ўступлення ў NАТО і ЕЗ.

«Мэта - паглыбіць і надаць рэальную форму ключавых аспектаў Франка-польскіх дачыненняў, уключаючы ацэнку пагроз, Супольныя абаронныя праекты і пашырэнне дыялогу ў стратэгічных пытаннях, уключаючы ядзернае стрымліванне», - сказаў французскі чыноўнік.

Патэнцыял паставак французскага ўзбраення

Хоць Ядзерная дактрына Францыі не зменіцца, унутры яе рамак могуць быць знойдзеныя спосабы ўлічваць патрэбы хаўруснікаў у ЕЗ, такіх як Польшча.

Стасункі паміж краінамі пагоршыліся ў 2016 годзе, калі ўрад нацыяналістычнай партыі «Права і справядлівасць» скасаваў пагадненне аб закупцы гелікаптэраў Caracal у Airbus на суму 3,5 млрд даляраў, падпісанае папярэднім урадам Туска.

Польшча з'яўляецца найбуйнейшым вайсковым інвестарам NATO паводле дзелі ВУП-4,7% сёлета, хоць большасць кантрактаў укладзеная з вытворцамі з ЗША і Паўднёвай Карэі.

Барацьба за кантракты і канкурэнцыя з ЗША

У рамках новай дамовы Францыя можа павялічыць пастаўкі вайсковай тэхнікі ў Польшчу. «Макрон кажа пра неабходнасць купляць еўрапейскае, але ўсе разумеюць, што яго прыярытэт - прадаць французскае [ўзбраенне] Польшчы і іншым партнёрам у ЕЗ», - сказаў былы польскі чыноўнік у сферы абароны.

Airbus удзельнічае ў конкурсах на пастаўку гелікаптэраў, транспартных і дазаправачных самалётаў для пашырэння польскага флоту, які ўжо ў наступным годзе будзе ўключаць знішчальнікі F-35. Польскі флот таксама плануе буйную закупку падводных лодак, дзе Францыя ўваходзіць у лік прэтэндэнтаў.

Францыя ўзмацняе цікавасць да Польшчы

Тым не менш, Туск пацвердзіў, што амерыканская кампанія Westinghouse пабудуе першую атамную электрастанцыю ў Польшчы, нягледзячы на актыўнае французскае лабіяванне на карысць EDF.

«Калі казаць шчыра, Францыя да нядаўняга часу не выяўляла асаблівай цікавасці да Польшчы як да партнёра. Але цяпер, калі ЗША мяняюць сваю палітыку, яны бачаць шанец умацаваць сваю прысутнасць», - адзначыў Аляксандр Олех з Defence24.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]