Галоўны сябар Масквы ў ЕЗ

Як Вугоршчына тармозіць еўраінтэграцыю Украіны.

Прэм'ер-міністр Вугоршчыны Віктар Орбан ужо даўно выдзяляецца на фоне іншых лідараў Еўрапейскага звязу сваёй прарасейскай рыторыкай і дзеяннямі, якія супярэчаць курсу ЕЗ. Яго пазіцыя ў дачыненні да Украіны асабліва яскрава праявілася ў 2024–2025 гадах, калі Будапешт неаднаразова блакіраваў еўрапейскія ініцыятывы, звязаныя з падтрымкай Кіева, а ў красавіку 2025 года арганізаваў рэферэндум, накіраваны супраць уступлення Украіны ў ЕЗ. Такія крокі робяць Орбана ледзь не галоўным хаўруснікам Крамля ў Еўропе.

У красавіку 2025 года ўрад Віктара Орбана ініцыяваў так званую «нацыянальную кансультацыю» - апытанне сярод грамадзян Вугоршчыны, якое праводзіцца ў фармаце рэферэндуму. Асноўнае пытанне: ці падтрымліваюць вугорцы ўступленне Украіны ў Еўрапейскі звяз. Хаця юрыдычна гэтае галасаванне не мае абавязковай сілы, палітычна яно накіраванае на дэманстрацыю «народнай волі» і легітымізацыю антыўкраінскай пазіцыі Будапешта.

Орбан актыўна прасоўвае тэзу, што пашырэнне ЕЗ за кошт Украіны нібыта нанясе шкоду вугорскай эканоміцы, павысіць беспрацоўе, знізіць пенсіі і створыць пагрозы бяспецы. Гэтыя сцвярджэнні сталі цэнтральнай часткай афіцыйнай агітацыйнай кампаніі. Вугорцам рассылаюцца лісты ад урада з заклікам галасаваць супраць сяброўства Украіны, а сам Орбан апублікаваў фатаграфію свайго бюлетэня, у якім ён адзначыў опцыю «Не».

У рэальнасці гэты рэферэндум з'яўляецца не чым іншым, як элементам унутранай прапаганды і знешнепалітычнага ціску, накіраванага супраць Украіны і Брусэля. Гэта спроба навязаць антыўкраінскі наратыў як пункт гледжання ўсяго народа Вугоршчыны, нягледзячы на ​​наяўнасць значнай падтрымкі Украіны сярод вугорскай грамадзянскай супольнасці.

Орбан намагае, што прыняцце Украіны ў ЕЗ да 2030 года, як гэтага хочуць у Еўракамісіі, - гэта катастрофа для вугорскай эканомікі. Ён сцвярджае, што сродкі, якія накіроўваюцца Украіне, павінны выкарыстоўвацца ўнутры краін-сябраў ЕЗ, у тым ліку для падтрымкі вугорскіх пенсіянераў і фермераў. Аднак экспэрты і незалежныя палітолагі ўважаюць такія заявы спекулятыўнымі і папулісцкімі.

На думку вугорскага палітолага Шандора Фёльдвары, Віктар Орбан свядома выкарыстоўвае ўкраінскую тэматыку як козыр у сваёй унутранай палітыцы. Ён адцягвае ўвагу ад карупцыі, эканамічных праблем і падзення ўзроўню жыцця, падмяняючы парадак дня тэмамі "нацыянальнага суверэнітэту" і "еўрапейскага ўмяшання". Фёльдвары таксама падкрэслівае, што Орбану выгадная дэстабілізацыя ЕЗ, а альянс з Крамлём і Пекінам дае яму магчымасць гандлявацца з Брусэлем і патрабаваць саступак.

Прарасейская пазіцыя Орбана - гэта не разавая акцыя, а частка доўгатэрміновай стратэгіі. Вугоршчына захоўвае цесныя энэргетычныя сувязі з "Расатамам", атрымлівае газ па заніжаным кошце з РФ і актыўна прасоўвае антысанкцыйны парадак дня. З моманту поўнамаштабнага ўварвання Расеі ва Украіну, Орбан быў адзіным лідарам ЕЗ, хто адкрыта заклікаў да спынення падтрымкі Кіева, сцвярджаючы, што пастаўкі зброі падаўжаюць вайну.

Орбан таксама паслядоўна блакаваў або запавольваў прыняцце пастаноў аб вайсковай і фінансавай дапамозе Украіне, а таксама пакетах санкцый супраць Масквы. Яго рыторыка рэгулярна пераклікаецца з крамлёўскімі тэзамі: ён абвінавачвае Захад у "правакаванні канфлікту", патрабуе "мірных перамоў" на ўмовах Масквы і выступае супраць уступлення Украіны ў NATO.

Украінскае кіраўніцтва рэзка асудзіла дзеянні Будапешта. Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі заявіў, што Орбан фактычна гуляе на баку агрэсара, а рэферэндум у Вугоршчыны - гэта ўдар па салідарнасці Еўропы. На думку Кіева, падобная пазіцыя Будапешта не адлюстроўвае меркаванне большасці краін ЕЗ, а таксама скажае рэальную карціну ў самой Вугоршчыне, дзе многія падтрымліваюць барацьбу Украіны за свабоду.

Некаторыя сябры Еўрапейскага звязу ўжо пачалі абмяркоўваць магчымасць запуску працэдуры па артыкуле 7 Дагавора аб ЕЗ, які можа прывесці да прыпынення права Вугоршчыны галасаваць у Радзе ЕЗ. Брусэль таксама прыстрашвае замарозкай фінансавання вугорскіх праектаў, калі Будапешт працягне сабатаваць агульнаеўрапейскую палітыку.

Палітыка Віктара Орбана падрывае адзінства Еўрапейскага звязу ў самы крытычны момант найноўшай гісторыі. Яго курс на збліжэнне з Расеяй, блакаванне еўраінтэграцыі Украіны і распальванне антыўкраінскіх настрояў унутры сваёй краіны ставіць пад сумненне гатоўнасць Вугоршчыны прытрымлівацца прынцыпаў дэмакратыі, салідарнасці і калектыўнай бяспекі.

Орбан гуляе ў небяспечную гульню - як для самой Вугоршчыны, так і для ўсёй Еўропы. Яго дзеянні выгадныя перш за ўсё Крамлю, які імкнецца пасеяць разлад у заходнім лагеры. У той час як большая частка ЕЗ падтрымлівае Украіну ў яе імкненні да свабоды, незалежнасці і еўрапейскай будучыні, Будапешт пад кіраўніцтвам тваім Орбана становіцца траянскім канём Масквы ўнутры Еўрапейскага звязу.

Пётр Алешчук, доктар палітычных навук, прафесар КНУ імя Тараса Шаўчэнкі, спецыяльна для сайта Charter97.org

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]