Пагадненне аб прыродных рэсурсах - перамога Зяленскага, а не Трампа?

Аналітыкі мяркуюць, што менавіта ўкраінскі лідар застаецца ў выйгрышы.

На першы погляд - перамога прэзідэнта ЗША Дональда Трампа. На мінулым тыдні яго адміністрацыя падпісала гучную дамову з Украінай, забяспечыўшы ЗША прывілеяваны доступ да ўкраінскіх прыродных рэсурсаў. Некаторыя СМІ паспяшаліся назваць гэта капітуляцыяй прэзідэнта Украіны Уладзіміра Зялeнскага перад ціскам Вашынгтона, піша выданне The Conversation (пераклад - сайт Charter97.org).

Але за кулісамі - куды больш тонкая гульня. Насамрэч, як мяркуюць аналітыкі, менавіта ўкраінскі лідар застаецца ў выйгрышы.

Украіна не аддала, а захавала

Першая версія ўгоды, прапанаваная Белым домам яшчэ ў лютым, была адкрыта каланіяльнай: Украіна, якая раздзіраецца вайной, павінна была саступіць фактычны суверэнітэт над сваімі рэсурсамі ў абмен на дапамогу ад ЗША. Зяленскі катэгарычна адмовіўся — і меў рацыю.

Цяпер умовы куды больш збалансаваныя: ствараецца супольны інвестыцыйны фонд аднаўлення, а Украіна захоўвае кантроль над карыснымі выкапнямі і дзяржпрадпрыемствамі. Даходы ад ліцэнзій дзеляцца пароўну, прычым амерыканскі бок можа рабіць унёсак не грашыма, а, напрыклад, вайсковай дапамогай або перадавымі тэхналогіямі.

«Гэта раўнапраўнае партнёрства», - падкрэсліў Зяленскі, называючы ўгоду крокам да мадэрнізацыі краіны.

Без запазычанасцяў і без капітуляцыі

Ключавы момант - адсутнасць рэтраспектыўных пазык за ўжо нададзеную вайсковую дапамогу. Такі пункт стварыў бы небяспечны прэцэдэнт і падарваў бы давер да заходняй падтрымкі Украіны.

Новая дамова таксама не парушае ўкраінскія законы і не перашкаджае будучай інтэграцыі краіны ў ЕЗ - яшчэ адзін дыпламатычны поспех Кіева.

А што з прыбыткам?

Для Вашынгтона ўгода таксама выглядае выгаднай. Але эксперты папярэджваюць: хуткіх даходаў не будзе. Распрацоўка новых радовішчаў - працэс дарагі, рызыкоўны і доўгатэрміновы. Ад выведкі да здабычы праходзяць дзесяцігоддзі, асабліва ў краіне, якая раздзіраецца вайной.

Акрамя таго, блізу паловы патэнцыйнага мінеральнага багацця Украіны знаходзіцца на тэрыторыях, акупаваных Расеяй.

Галоўнае - не грошы, а Кітай

Магчыма, прыбытак - толькі другасны матыў. Куды важней для ЗША не даць Кітаю і Расеі ўмацавацца ў сферы крытычна важных мінералаў.

«Дзяржавы і асобы, якія дзейнічалі супраць Украіны, не павінны здабываць выгаду з яе аднаўлення», - гаворыцца ў тэксце пагаднення. Гэта выразны сігнал: ні Масква, ні Пекін не атрымаюць доступу да гэтых рэсурсаў.

Больш тонкая гульня

Трамп ужо выкарыстоўвае ўгоду ў сваёй перадвыбарнай рыторыцы, прадстаўляючы яе як «вяртанне пазык» ад Украіны. Але за гучнымі заявамі палягае куды больш тонкая стратэгічная рэальнасць.

Украіна атрымала важны палітычны козыр: зараз ЗША наўпрост зацікаўленыя ў яе суверэнітэце. Нават калі багацці апынуцца пераацэненымі - гэта ўжо другасна.

Як адзначае адзін з аглядальнікаў: «У гэтай шахматнай партыі ў Зяленскага - не проста ход. У яго - перавага».

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]