«Праўда пра вайну ў Беларусі была забароненая»

Што для беларусаў значыць дата 9 траўня?

Ці дарэчы святкаваць заканчэнне Другой сусветнай вайны менавіта ў гэты дзень? Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з беларускім апазіцыйным палітыкам, кіраўніком руху салідарнасці «Разам» Вячаславам Сіўчыкам:

- Дата 9 траўня для беларусаў нічога не значыць. Другая Сусветная вайна скончылася ў Еўропе 8 траўня. І ўся Еўропа адзначае гэты дзень. Перамога над нацысцкай Нямеччынай -гэта вялікая перамога. Беларусам ніколі нельга забываць, што яны — нацыя пераможцаў. Нацыя, якая разам з іншымі народамі перамагла нацызм. Але ёсць вялікая розніца ў тым, што беларусам гэтая перамога не прынесла свабоды.

У Беларусі існуе ўстояная традыцыя адзначаць гэты дзень 8 траўня - з ініцыятывы Беларускага згуртавання вайскоўцаў, якое ўзначальваў Мікалай Статкевіч. Яшчэ ў 90-я гады ўзнікла традыцыя праводзіць акцыі на Вайсковых могілках у памяць аб ахвярах і героях Другой сусветнай вайны.

Гэтая вайна закранула кожную беларускую сям'ю, і Беларусь — гэта тая еўрапейская краіна, якая панесла найбольшыя страты ў Другой сусветнай вайне. Таму дату 8 траўня беларусы не павінны забываць - замест таго, каб карыстацца сталінскім 9 траўня.

- Лукашысцкія і пуцінскія ідэолагі надаюць падзеям Другой сусветнай вайны краевугольнае, амаль рэлігійнае значэнне. Што напраўду азначаюць вынікі гэтай вайны для беларусаў? Ці дарэчы беларусам называць гэтую вайну «Айчыннай »?

- Гэта не «Айчынная» вайна для беларускай нацыі.

Жахлівымі былі наступствы першай імперыялістычнай вайны 1914-1918 гадоў, калі Беларусь страціла кожнага чацвёртага жыхара. Тады баявыя дзеянні вяліся на яе тэрыторыі, і менавіта тут праходзіў фронт паміж Нямеччынай і Расеяй — будучая мяжа паміж міжваеннай Польшчай і Савецкім Саюзам згодна з Рыжскай мірнай дамовай 1921 года.

Другая Сусветная вайна была яшчэ больш жудаснай для Беларусі, бо менавіта на нашай тэрыторыі зноў сутыкнуліся два таталітарныя рэжымы, якія распачалі вайну ў 1939 годзе. Гэта - нацысцкая Нямеччына і сталінскі Савецкі Саюз. Другая Сусветная вайна таксама забрала велізарную колькасць жыццяў беларусаў - больш за чвэрць насельніцтва было знішчана. Пераважная большасць мужчынскага насельніцтва было знішчана падчас гэтай страшнай вайны. Натуральна, забыць гэта проста немагчыма.

І нельга забываць таксама, што пакуль змагаліся нашы продкі, за іх спінамі адседжваліся расейскія гэбісты, якія любяць распавядаць пра вайну, але самі былі ў тыле. Беларусь перанесла значна больш жудасных падзей, было забіта значна больш людзей, чым у многіх іншых краінах.

Я ніколі не забуду, як мы прыязджалі на акцыю памяці ў вёску Мікалаева ў Шумілінскім раёне Віцебскай вобласці, дзе была расстраляная калона вязняў з Глыбоцкай турмы ў чэрвені 1941 года. Уварванне нацысцкай Нямеччыны ў Беларусь прывяло да таго, што НКУС расстраляла 12 калон вязняў турмаў і лагераў, якіх гналі на ўсход. Адзін паджылы чалавек, відавочца тых падзей, распавядаў, як страшна расстрэльвалі людзей проста ў цэнтры вёскі — 2000 чалавек. І, між іншым, ён дадаў: «А потым, калі «нашы» адступалі, усю вёску спалілі».

Менавіта ў гэтых словах — «нашы спалілі вёску» - палягае трагедыя беларускай нацыі. Таму што праўду пра вайну было забаронена казаць за камуністамі. І цяпер таксама немагчыма казаць пра тое, што рабілі не толькі НКВД, але і савецкія партызаны, якія таксама знішчалі беларусаў. Камуністы за Сталінам выкарыстоўвалі перамогу свабодных народаў над нацызмам, каб апраўдаць сваю ўладу. Практычна ніякай іншай эпізод гісторыі Савецкага Саюза нельга было выкарыстоўваць, каб даказаць, быццам камуністычная ўлада была патрэбна.

І гэтая скажоная спадчына гісторыі цяпер падтрымліваецца Лукашэнкам і Пуціным. Невыпадкова за Лукашэнкам з'яўляюцца помнікі Сталіну, з'яўляецца бутафорская «Лінія Сталіна» каля Менска, дзе ў 1941 годзе наогул не было баёў. Гэтым пачварам-Пуціну і Лукашэнку — не патрэбна памяць пра вайну. Ім трэба абгрунтаванне сваёй злачыннай улады, быццам бы яна легітымная. Таму яны ўвесь час кажуць пра жудасную Другую сусветную вайну, абразліва называючы яе «Вялікай Айчыннай».

- Які дзень і якую падзею для беларусаў напраўду с трэба святкаваць як Дзень Перамогі?

- Гэта перамога над лукашысцкім рэжымам - гэта Дзень Свабоды! І гэты дзень яшчэ надыдзе. І гэта будзе шчасце для ўсёй беларускай нацыі.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]